Sanat nasıl iyi gelir?

Büyük bir deprem felaketinin ardından yaralarımızı dayanışmanın gücüyle sarmaya çalışıyoruz. Zor günlerden geçiyoruz ve bu süreçte sanat, her zaman olduğu gibi bize iyi gelebilir.  Peki, biz sanatın terapötik etkisini hayatlarımıza nasıl katabiliriz? Sanatın iyileştici gücü konusunda çalışan uzman sanat terapistleriyle, sanatçılarla konuşarak hazırladığımız dosya konusu üzerimize sinen yoğun acı duygusunu bir parça da olsa hafifletmenin araçları konusunda bize yol gösterebilir…

Bugünlerde ne yapabiliriz? Çocuklarımıza ne sunabiliriz? Farklı sanat dallarını kendi iyileşmemizi desteklemek için nasıl kullanabiliriz? Resim yaparken kullandığımız kağıdın ve boyanın önemi nedir?

Kendimize sorduğumuz bu soruların cevapları hem sanatın hayatımızın içinde daha fazla yer almasına hem de kendimizi daha iyi tanımamıza yardımcı olabilir.

Sanatın terapötik etkisini hayatlarımıza nasıl katabiliriz?

“Sanat iyi gelir!” Bir sanat terapisti olarak on yüz bin kez kurmuşumdur bu cümleyi. Yıllar içinde birçok kişinin iyileşmesine destek olmak için sanatı kullandım. Elbette terapi, çok korunaklı, kırılganlıkların tutulabildiği bir alan. O yüzden “Sanat nasıl iyi gelir?” sorusunun terapide ve günlük hayat pratiklerinde yanıtı biraz farklı. Sanat ile iç içe olmak iyi gelebilir. Terapötik olabilir ama bu sanat terapisi değildir. Zor günlerden geçiyoruz. Bu süreçte sanatın terapötik etkisini hayatlarımıza nasıl katabiliriz? Öncelikle eğer sanat terapisini deneyimlemek isterseniz bunu bu alanda yüksek lisans yapmış kişilerle ya da yoğun ve deneyimsel bir sanat terapisi eğitimi almış klinik psikolog, psikiyatrist ya da psikolojik danışmanlarla yapın. Yetkin olmayan birinin uygulaması zarar da verebilir. Sanat terapisinin yönergeleri çok basittir. Terapistin yetkinliği, o süreçte çıkabilecek olan yoğun duyguları tutabilmesi onlarla çalışabilmesidir. Peki, biz bugünlerde ne yapabiliriz? Çocuklarımıza ne sunabiliriz? Farklı sanat dallarını kendi iyileşmemizi desteklemek için nasıl kullanabiliriz? Bu yazının amacı zor bir deneyimi sanatla dönüştürmek değil de zor günlerden geçerken sanatın iyileştirici gücünden faydalanmak, kendimize ve çevremizdekilere bu şekilde destek olmak.

MÜZİĞİN GÜCÜ

İlk önerim, müziğin gücünden faydalanmak. Müzik, çok güçlü bir araç. Şu an bu satırları okurken herhangi bir müzik açarsanız eğer kulaklık takıyorsanız tüm kulağınızı, takmıyorsanız olduğunuz ortamı doldurur. Hüzünlü bir müzik sizi kendi zamanın bir yerindeki ya da anındaki hüznünüzle temasa geçirir; neşeli bir müzik, modunuzu yükseltir. Sizin modunuzu hangi müzikler yükseltiyorsa bu müziklerden bir liste yapabilirsiniz ve her gün biraz biraz dinleyebilirsiniz. İnsan, zorlandığı zamanlarda kendi hissini aynalayan hüzünlü müzikleri dinleme eğiliminde oluyor. Sanki o müzisyen onu anlıyor gibi bir his yaşıyor. Bunu yapmak isteyebilirsiniz ve elbette dinleyin de. Bunlara ek olarak gün içinde yarım saat kadar sizin modunuzu yükselten müzikler dinleyebilirsiniz. Eğer imkanınız varsa sevdiğiniz müziklerin olduğu konserlere de gidebilirsiniz. Sanatın iyileştirici etkisine beraberliğin iyileştirici etkisi eklenir.

Bedeni hareket ettirmek, aktif olmak birçok kişiye iyi gelir. Hareket, dans ya da bedenle çalışmak genelde size iyi geliyorsa zorlandığınız olumsuz duygu yoğunluğunuz yüksek olan zamanlarda kuralları ve sınırları net olan hareketler yapabilirsiniz. Yani bir dans dersine ya da gecesine gidebilirsiniz. Hep beraber eğlenceli danslar edebilirsiniz. Ne yapacağınızın belli olması, bir miktar kontrol hissi verir ve belirsizlikle baş etmenizi kolaylaştırır. Duygusal olarak zorlandığınız bir dönemde, doğaçlama içeren bir şey yapacaksanız mutlaka bir terapist ya da travmaya duyarlı eğitmen gözetiminde yapın. Çocuklarınızı jimnastiğe ya da yukarıda belirtilen özellikleri barındıran dans ve hareket gruplarına yönlendirebilirsiniz. Burada önemli olan gözlerin açık olması ve kişinin istediği zaman, rahatsız olursa hemen bırakabileceğini bilmesi.

BAŞKA DÜNYALARDA VAKİT GEÇİRMEK

Birçok zaman zorlandığımızda başka dünyalarda vakit geçirmek iyi gelir. O yüzden böyle zamanlarda iyi bir film ya da iyi bir roman veya öykü iyi yol arkadaşlarıdır. Okuduğunuz ve izlediğiniz şeylerin sürükleyici ya da eğlenceli olması, dikkatinizi, o yoğun duygulardan başka bir şeye vermenizi sağlar. Yazmak da bazen iyi bir araç olabilir. Burada önemli olan içinizi dökmek, kendinizi ifade etmek iyi geliyorsa bunu yapmanızdır. Eğer yazarken tetikleniyorsanız ve daha zorlayıcı bir deneyime geçiyorsanız bunu birinden destek alarak yapmanız iyi gelir. Travmaya duyarlı bir yazı öğretmeni ya da bir terapist iyi bir yol arkadaşı olacaktır.

KÜÇÜK KAĞITLAR VE KURU BOYALAR

Sanat terapisinde görsel sanatlar ile çalışırken, malzeme seçerken dikkat ettiğimiz bir şey vardır. Kağıt ne kadar büyükse o kadar çok duyguyu açığa çıkarır, boya ne kadar ıslaksa o kadar duyguyu açığa çıkarır. Duyguları açığa çıkarmak için büyük kağıtlar ve ıslak boyalar sunarız. Kişinin sakinleşmesini desteklemek, yoğun duygularını işlemlemesini ve kalbinde ve zihninde bir yere yerleştirmesini desteklemek için de daha küçük kağıtlar ve keçeli ya da kuru boya sunarız. Bu yüzden özellikle zor zamanlardan geçerken duygusal olarak zorlanıyorsanız küçükçe kağıtlara kuru boya ya da keçeli kalemlerle çizebilir, boyayabilirsiniz. Kolaj yapmak da iyi gelebilir. Elbette, size iyi gelen bir resim pratiğiniz varsa ona da devam edebilirsiniz. Çocuklarınız da duygusal olarak zorlandıklarında onlara bu malzemeleri verebilirsiniz. Boyama kitapları hem çocuklar hem yetişkinler için iyi arkadaşlar olabilir bu süreçte. Bunun yanında mandala boyamak da hem kendiniz hem çocuklarınızla yapabileceğiniz bir aktivite. Genel olarak insanı dinginleştiren, içsel deneyimini kalbinde ve zihninde bir yere yerleştirmesini kolaylaştıran bir şey mandala boyamak. Merkezden dışa doğru katman katman gitmek ve katman atlamamak önemli. Renkleri seçerken de uyumlu olmasından çok o anda sizi çeken renge yönelebilirsiniz. Çocuğunuza da boyaması için mandalalar verebilirsiniz.

Tüm bu öneriler bir davet ve diliyorum ki biraz ilham… İçinize iyi gelenleri dilediğiniz kadar hayatınıza katabilirsiniz. Dilerim sanatın iyileştirici gücü sizin de kalbinize değer ve bu günleri biraz daha ferah geçirmenize destek olur…